કવિશ્રી રાજેન્દ્ર શુકલને રણજીતરામ સુવર્ણચંદ્રક એનાયત

                                               

‘રણજીતરામ સુવર્ણ ચંદ્રક’ જુન ૨ – ૨૦૦૭ ના રોજ  મધૂસુદન પારેખના હસ્તે એનાયત થયો. ગુજરાતી ગઝલનું નવ સંસ્કરણ તેમના દ્વારા થયું છે.ઘણાં વર્ષોથી તેઓ  ગઝલની જ એકોપાસના કરતા રહ્યા છે.ગઝલનું રૂપ અને ભજનોનો રંગ જ્યારે એમની કલમમાં ઘૂંટાઈને પ્રગટે છે ત્યારે  પ્રગટે છે એક અનોખા મિજાજની ગઝલો.

      રાજેન્દ્ર શુક્લનો જન્મ ૧૯૪૨, ૧૨મી ઓકટોબરના રોજ જૂનાગઢ જિલ્લા બાંટવા ગામે. ૧૯૬૫માં બી.એ. અને ૨૦વર્ષની ઉંમરે એમનું પ્રથમ કાવ્ય ‘કુમાર’માં પ્રગટ થયેલ. ૧૯૮૧માં પ્રગટ થયેલ ‘અંતર ગાંધાર’ને ગુજરાત રાજ્ય સરકાર દ્વારા શ્રેષ્ઠ કાવ્યસંગ્રહનું ઈનામ મળેલ.તેમજ તેમને ‘સ્નેહરશ્મિ’તથા ‘કવિશ્રી ન્હાનાલાલ પારિતોષિક પણ પ્રાપ્ત થયેલ છે.
              સુંવર્ણચંદ્રકે  એનાયત કરતાં  સમયે એમના પ્રતિભાવ આપવા કહ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું ‘પ્રતિભાવ’ તો હજુ જન્મે છે.
            ક્રિયા વિશુધ્ધ કે કશી પ્રતિક્રિયા નવ હો..
કાવ્યની પંક્તિઓ ટાંકતા કહ્યું.
           આ વખત તો વેશમાંથી  નીકળી ગયો છું હું,
            શબ્દના પ્રદેશમાંથી  નીકળીં  ગયો  છું હું .
અને ઉમેર્યુ કે આ દાઢી જો વધુ વધી હોતતો આ ચ્રંદ્રક પણ કદાચ ઢંકાઈ જાત.

             સભાનું સંચાલન પ્રિયકાન્ત પરીખે કરતા કહ્યું  હતું કે વક્તાઓનાં વક્તવ્યો બિનજરુરી રીતે દોહરાવશો નહી,સમારંભને સ્વયમ સંચલિત રહેવા દેશે. કાર્યક્રમમાં કવિપુત્રોનું આગમન અને કાવ્યગાન પછી શ્રી રાજેન્દ્ર પટેલે કવિની આધ્યાત્મિક અને ગઝલેતર કવિતાની સારી વાત કરી હતી.
            શ્રીકુમારપાળ દેસાઈ એ કવિનું સમગ્રલક્ષી મૂલયાંકન કરતો આલેખ રજૂ કર્યો હતો
આ સુદીર્ઘ સમારંભ પૂરો થતાં, ઘર ભણી ગોઠવાતાં કવિપંક્તિઓજ મનમાં ઘૂંટતી રહી.
     એ કહે જે મૌન રાખ ભીતરે જ ઘૂંટ સકલ
        શું કરું હું શ્વાસ  શ્વાસ  ઉચ્છલંત ગાન ખૂલે.

રાજેન્દ્ર શુક્લના એક કાવ્યનો આસ્વાદ માણીએ.

             સૂરજ                                                                            The  Sun             
 
આંધળાને મન ઓરતો  સૂરજ,                   An eternal yearning for the blind one-the sun
રાત દહાડો બસ ઘોરતો સૂરજ.                  Sleeping and snoring forever  -the sun

લોક  તો  સકળ નીડ  લપાયું,                     When all the folk nestle in the nest
ડુંગરામાં  ઘર કોરતો   સૂરજ.                      carves a home in the hills -the sun

કોણ્ર રે   ભૂંસી  નાંખતું, નભે                         And lo! who rubs off  the sky
રોજ જે રેખા   દોરતો  સૂરજ?                      the line drawn everyday be the sun?

રોજનું  દખ  તે  કહિયે  કોને?                       With whom to share this daily despair?
સુખની  નીંદર  ચોરતો  સૂરજ.                     Steals such a pleasant  sleep , the sun!

આંખમાં  કાં  અંધાર   ભરાતો                       Why doth darkness  becloud  the vision
મનમાં  જ્યારે  મ્હોરતો  સૂરજ?                     When in the neing blooms  the sun ?

(‘ઉદ્દેશ’ સૌજન્ય)                                             (English translated by Narayan Jani)